Książka „Poeta – nauczyciel – uczeń; studia...” wywodzi się z...„poezję o poezji” – i poezję...„mniejszej ojczyzny”, do regionu,...– jak mawiał...–„przyszłość, korektorka wieczna”. Aneks, na...„Ars poetica” (sztuka poetycka), stwarza...„co poeta miał...” albo „co poeta chciał...”). Konkluzją książki...„uczoność” w odczytywaniu zapisu... (rozwiń opis)

Książka „Poeta – nauczyciel – uczeń; studia nad odbiorem poezji współczesnej” wywodzi się z wieloletnich doświadczeń dydaktycznych autora w pracy z młodzieżą szkolną i uniwersytecką, a także z nauczycielami języka ojczystego, zarówno w kraju, jak i za granicą (Litwa, Ukraina, Czechy-Zaolzie, Francja). Tytuł książki oddaje wiernie ścieżkę poezji. Pierwszym jej ogniwem jest poeta-twórca, pierwszym czytelnikiem i przewodnikiem po świecie poezji staje się nauczyciel, tuż za nim podążają uczniowie. Opowiedzeniu się za stałą obecnością poezji współczesnej w szkole, także w kształceniu uniwersyteckim, przyświecają dwie motywacje: pierwsza, dydaktyczno-wychowawcza, nastawiona na potrzeby językowe, emocjonalne i estetyczne ucznia; druga, krytycznoliteracka, uwzględniająca oczekiwania i racje środowiska twórców, dla których młodzież stanowi niewątpliwie atrakcyjnego, choć nie w pełni docenianego odbiorcę. Książka w jej warstwie propozycji poznawczych, cytatów i wtrętów poetyckich, jest wyrazem subiektywnych poglądów autora. W oswajaniu z poezją nie obiecując rzeczy niemożliwych, autor wybiera dwie wyraziste dziedziny twórczości, a mianowicie „poezję o poezji” – i poezję ilustrującą chodzenie poetów po ziemi, ich przywiązanie do „mniejszej ojczyzny”, do regionu, z którego się wywodzą. Wybór nie jest oceną. Wartościowaniem poezji współczesnej, a więc współobecnej dzisiaj, zajmie się – jak mawiał Norwid –„przyszłość, korektorka wieczna”. Aneks, na który składa się osiemnaście wierszy poetów polskich z lat 1933-1999 o jednobrzmiącym tytule „Ars poetica” (sztuka poetycka), stwarza czytelnikowi okazję wypróbowania własnych umiejętności interpretacyjnych. Interpretacja poezji pozostaje nadal słabą stroną dydaktyki szkolnej, a nawet bywa obiektem żartów („co poeta miał na myśli?” albo „co poeta chciał przez to powiedzieć?”). Konkluzją książki jest więc przekonanie o potrzebie oczyszczenia odbioru poezji i o konieczności powrotu do jej trwałych, niezmiennych źródeł. Aby odczuć i zrozumieć poezję współczesną, trzeba spełnić dwa bliskie sobie warunki: osiągnąć wrażliwość na słowo poetyckie i swego rodzaju naiwność zbliżoną do naiwności poety. Uczeni okażą zapewne swoje niezadowolenie z takiego obrotu sprawy, gdyż ich monopol na szablony i testy (które w książce, na prośbę prof. Podgórskiego, poddaje ostrej krytyce Noblistka Wisława Szymborska!) zostanie zakwestionowany. Trzeba podkreślić z całą mocą, że nadmierna „uczoność” w odczytywaniu zapisu poetyckiego współczesności, a zwłaszcza zbyt daleko posunięte sformalizowanie interpretacji poezji, powoduje opłakane skutki w sferze poetyckości: zabija sarnę ze sławnej metafory horacjańskiej.
(zwiń opis)

(spis treści)

SPIS TREŚCI

Uwagi wstępne

1. Poezja uzdrawiająca. Stosunek do mowy ojczystej

2. Co to jest współczesność? Kłopoty periodyzowania

3. Kłopoty odbioru czytelniczego

4. Zasadzka na poezję

5. Pochwała milczenia i zabawa w improwizację

6. Poezja o poezji, czyli wiersz autotematyczny

7. Poetów chodzenie po ziemi, czyli wiersz z rekwizytem

8. „Nauczcie mnie czytać poezję!", czyli trudna sztuka interpretacji

Aneks. Wybór wierszy „Ars Poetica" z lat 1933–1999

Kazimierz Wierzyński

Leopold Staff

Krzysztof Kamil Baczyński

Marian Ośniałowski

Janusz Żernicki

Wacław Iwaniuk

Zygmunt Ławrynowicz

Jan Rostworowski

Stanisław Grochowiak

Czesław Miłosz

Bolesław Taborski

Andrzej Jastrzębiec-Kozłowski

Józef Łobodowski

Andrzej Zaniewski

Krzysztof Gąsiorowski

Wojciech Bidar

Wojciech Kawiński

Janusz Koryl

Bibliografia

A. Teksty

1. Edycje indywidualne

2. Almanachy, antologie, edycje zbiorowe

B. Opracowania

Indeks nazwisk
(zwiń spis treści)